Để đổi giờ sang Âm lịch ta không nên căn cứ vào đồng hồ địa phương vì nó tùy thuộc vào giờ chính trị hay hành chánh hoặc theo mùa...của địa phương đó.
Ta chỉ căn cứ vào mặt trời, chính Ngọ tức là lúc đứng bóng
Lúc mặt trời thẳng ngay đỉnh đầu
Giờ chính Ngọ trong ngày tại mỗi địa phương là lúc mặt trời thẳng đứng nơi đỉnh đầu
Đêm năm Canh, Ngày sáu khắc
tính như thế nào ?
Thuở xa xưa, những bậc tiền nhân thường dùng Thập Nhị Địa Chi tức 12 con Giáp để gọi cho Năm, Tháng, Ngày, Giờ. Số 12 con Giáp tức 12 con vật tượng trưng đó được sắp theo thứ tự như sau : Tý (Chuột), Sửu (Trâu), Dần (Cọp), Mão hay Mẹo (Mèo), Thìn (Rồng), Tỵ (Rắn), Ngọ (Ngựa), Mùi (Dê), Thân (Khỉ), Dậu (Gà), Tuất (Chó) và Hợi (Heo).
Ngoài ra, phương cách dùng để tính các tháng theo con Giáp thì : GIÊNG (Dần = Cọp), HAI (Mão hay Mẹo = Mèo, BA (Thìn = Rồng), TƯ (Tỵ = Rắn), NĂM (Ngọ = Ngựa), SÁU (Mùi = Dê), BẢY (Thân = Khỉ), TÁM (Dậu = Gà), CHÍN (Tuất = Chó), Mười ( Hợi = Heo), Mười Một (Tý = Chuột) và Chạp (Sửu =Trâu).
Đặt tháng Giêng là tháng đầu năm mà không gọi là tháng Một
Còn tháng Giêng gọi là Tháng Dần
Căn cứ theo sách xưa, xin trích dẫn như sau :
Nhân sinh ư Dần
(Loại người sanh ra ở hội Dần).
Nhứt niên chi kế tại ư Xuân
(Kế hoạch trong 1 năm phải được sắp đặt ở mùa Xuân)
Nhứt nhựt chi kế tại ư Dần
(Kế hoạch trong 1 ngày phải sắp đặt ở giờ Dần).
Hơn nữa, trong 12 con Giáp, con Cọp là chúa sơn lâm, rất mạnh bạo hơn 11 con Giáp kia, cho nên người xưa chọn tháng Giêng là tháng Dần cho con Cọp cầm tinh là như thế?
Người xưa, gọi tháng Chạp là tháng cuối năm mà không là tháng Mười Hai như năm Dương Lịch.
Đêm Năm Canh, Ngày Sáu Khắc
Được biết, niên lịch cổ truyền Á Đông đã xuất hiện từ đời Hoàng Đế bên Tàu, 2637 trước Thiên Chúa năm 61.
Còn đối với : Đêm Nam Canh, Ngày Sáu Khắc như thế nào ?.
Chúng ta để ý sẽ thấy : Ngày tính Khắc, Đêm tính Canh, cho nên chúng ta đã từng nghe thấy như sau :
Canh Một dọn cửa, dọn nhà
Canh Hai dệt cửi, canh Ba Đi nằm...
Hoặc là : Nửa đêm giờ Tý canh Ba
Theo thiển nghĩ, chúng ta thấy câu :
Nửa đêm giờ Tý canh Ba
thì chúng ta có thể đoán được chữ nửa đêm (tức khoảng 12 giờ đêm hoặc 0 giờ), còn giờ Tý canh Ba (tức khoảng 23 giờ đêm đến 1 giờ sáng). Bởi vì, các bậc tiền nhân dùng 12 con vật cầm tinh tuợng trưng tức12 con Giáp, để phân chia bảng Giờ trong một ngày có 24 giờ như sau :
Bảng giờ trong 1 ngày cûa 12 con giáp
|
Giờ
|
Thời Gian |
Giờ
|
Thời Gian |
| Tý | Từ 23 giờ đến 1 giờ sáng | Ngọ | Từ 11 giờ đến 13 giờ trưa |
| Sửu | Từ 1 giờ đến 3 giờ sáng | Mùi | Từ 13 giờ đến15 giờ xế trưa |
| Dần | Từ 3 giờ đến 5 giờ sáng | Thân | Từ 15 giờ đến 17 giờ chiều |
| Mão | Từ 5 giờ đến 7 giờ sáng | Dậu | Từ 17 giờ đến 19 giờ tối |
| Thìn | Từ 7 giờ đến 9 giờ sáng | Tuất | Từ 19 giờ đến 21 giờ tối |
| Tỵ | Từ 9 giờ đến 11 giờ sáng | Hợi | Từ 21 giờ đến 23 giờ khuya |
Căn cứ sự phân chia giờ ở trên, chúng ta thấy :
a)- Ban ngày dài được 14 giờ, còn ban đêm dài được 10 giờ và thấy được giờ Tý canh Ba, từ đó chúng ta tính được bảng 5 Canh như sau :
| Thời Gian | |
| Canh 1 | Từ 19 giờ đến 21 giờ tức giờ Tuất |
| Canh 2 | Từ 21 giờ đến 23 giờ khuya tức giờ Hợi |
| Canh 3 | Từ 23 giờ đến 1 giờ sáng tức giờ Tý |
| Canh 4 | Từ 1 giờ đến 3 giờ sáng tức giờ Sửu |
| Canh 5 | Từ 3 giờ đến 5 giờ sáng tức giờ Dần |
Do vậy, nếu chúng ta đem so sánh Canh với giờ, thì có hai giờ bằng một Canh và nếu đem so sánh bảng Giờ trong một ngày của 12 con Giáp ở trước sẽ thấy đúng.
b)- Mỗi ban ngày dài 14 giờ, đươc chia cho 6 khắc như bảng sau đây :
| Tên Khắc | Thời Gian | Tên Khắc | Thời Gian |
| Khắc 1 | Từ 5 giờ đến 7 giờ 20 sáng | Khắc 4 | Từ 12 giờ đến 14 giờ 20 xế trưa |
| Khắc 2 | Từ 7 giờ 20 đến 9 giờ 40 sáng | Khắc 5 | Từ 14 giờ 20 đến16 giờ 40 chiều |
| Khắc 3 | Từ 9 giờ 40 đến12 giờ trưa | Khắc 6 | Từ 16 giờ 40 đến 19 giờ tối |
Như vậy, nếu chúng ta đem so sánh Khắc với Giờ, thì có 2 giờ 20 phút bằng 1 Khắc. Bởi vì, ban ngày dài 14 giờ, đem chia đều cho 6 Khắc, thì đuợc 140 phút, tức là 2 giờ 20 phút.
Câu : Đêm Năm Canh, Ngày Sáu Khắc là như vậy.
____________________________________
.jpg)
.jpg)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét